Depresja. Kwestionariusz zdrowia pacjenta PHQ-9.

Kwestionariusz zdrowia pacjenta PHQ-9

Autorzy

Kurt Kroenke, Robert L. Spitzer, Janet B. W. Williams (2001).

Krótki opis

PHQ-9 (Patient Health Questionnaire-9) to krótkie narzędzie samooceny przeznaczone do oceny objawów depresji. Obejmuje 9 pytań, które bezpośrednio odnoszą się do kryteriów diagnostycznych epizodu depresyjnego zgodnie z DSM-IV oraz DSM-5 (Kroenke i in., 2001).

Trafność

PHQ-9 wykazuje wysoką trafność konstruktu oraz kryterialną. W badaniach potwierdzono, że wyniki PHQ-9 korelują z innymi miarami depresji, takimi jak Beck Depression Inventory (BDI), a także z klinicznymi wywiadami diagnostycznymi (SCID). Wyniki PHQ-9 pozwalają na skuteczne różnicowanie osób z depresją od osób bez tego zaburzenia, przy czym sugerowany punkt odcięcia wynoszący 10 lub więcej punktów zapewnia wysoką czułość (około 88%) i specyficzność (88%) w wykrywaniu depresji (Kroenke i in., 2001).

Rzetelność

PHQ-9 cechuje się wysoką rzetelnością. Wskaźnik alfa Cronbacha dla tego narzędzia w badaniach wynosi 0,89, co świadczy o doskonałej spójności wewnętrznej pytań. Rzetelność test-retest także jest wysoka, co potwierdzają wyniki badań przeprowadzonych w różnych populacjach, zarówno klinicznych, jak i ogólnych (Kocalevent i in., 2013).

Przegląd badań na temat Kwestionariusza zdrowia pacjenta PHQ-9

Wrażliwość na zmiany w stanie zdrowia psychicznego pacjentów

Badania wykazały, że PHQ-9 jest czułym narzędziem do oceny zmian w stanie zdrowia psychicznego pacjentów. W badaniach obserwacyjnych, pacjenci, którzy poddali się leczeniu depresji (np. farmakoterapia), wykazali znaczącą poprawę w wynikach PHQ-9 w ciągu 12 tygodni (Löwe i in., 2004).

Zastosowanie PHQ-9 w opiece podstawowej

PHQ-9 jest szeroko stosowany w opiece podstawowej jako narzędzie przesiewowe do wykrywania depresji. W metaanalizie badań oceniających dokładność PHQ-9 wykazano, że jego czułość wynosi około 81,3%, a specyficzność około 85,3% dla wykrywania dużych zaburzeń depresyjnych (Mitchell i in., 2016).

PHQ-9 jako narzędzie do diagnozy depresji u pacjentów z chorobami przewlekłymi

Badania przeprowadzone w grupie pacjentów z przewlekłymi schorzeniami, takimi jak cukrzyca czy przewlekła obturacyjna choroba płuc (COPD), potwierdziły skuteczność PHQ-9 jako narzędzia do wykrywania depresji w tej populacji. Wyniki PHQ-9 korelowały z jakością życia oraz stanem zdrowia fizycznego pacjentów (Lamers i in., 2008).

Zastosowanie PHQ-9 w badaniach populacyjnych

PHQ-9 został szeroko wykorzystany w badaniach nad depresją w populacjach ogólnych, co pozwoliło na stworzenie norm dla różnych grup demograficznych. Badania przeprowadzone w Niemczech wykazały, że kobiety osiągały wyższe wyniki w PHQ-9 niż mężczyźni, a osoby starsze miały wyraźnie niższe wyniki depresyjne niż osoby młodsze (Kocalevent i in., 2013).

Tematy prac magisterskich z wykorzystaniem Kwestionariusza zdrowia pacjenta PHQ-9

• Zastosowanie PHQ-9 w ocenie depresji u pacjentów z chorobami przewlekłymi

Analiza skuteczności PHQ-9 w wykrywaniu depresji u pacjentów z cukrzycą i chorobami serca, z naciskiem na wpływ depresji na jakość życia.

• PHQ-9 jako narzędzie przesiewowe w diagnostyce depresji w opiece podstawowej

Badanie skuteczności PHQ-9 jako narzędzia przesiewowego wśród pacjentów w podstawowej opiece zdrowotnej, z analizą wyników na różnych etapach leczenia.

• Zastosowanie PHQ-9 w ocenie skuteczności farmakoterapii depresji

Badanie zmian w wynikach PHQ-9 w trakcie leczenia farmakologicznego depresji u pacjentów, z naciskiem na ocenę wrażliwości na zmiany.

• Porównanie skuteczności PHQ-9 i innych narzędzi w diagnostyce depresji

Analiza porównawcza między PHQ-9 a innymi kwestionariuszami depresji (np. BDI), z oceną trafności i rzetelności.

• Zastosowanie PHQ-9 w diagnostyce depresji u pacjentów geriatrycznych

Badanie objawów depresji u pacjentów w podeszłym wieku, z wykorzystaniem PHQ-9 do oceny nasilenia i monitorowania zmian w trakcie leczenia.

• Ocena skuteczności PHQ-9 w diagnostyce depresji w populacjach wielokulturowych

Badanie skuteczności PHQ-9 w ocenie depresji w populacjach o różnym pochodzeniu etnicznym i kulturowym, z analizą wpływu norm kulturowych na wyniki.

• PHQ-9 jako narzędzie monitorujące w terapii poznawczo-behawioralnej

Badanie zastosowania PHQ-9 w monitorowaniu postępów pacjentów poddawanych terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu depresji.

Bibliografia

Kocalevent, R. D., Hinz, A., Brähler, E. (2013). Standardization of the depression screener patient health questionnaire (PHQ-9) in the general population. General hospital psychiatry, 35(5), 551-555.

Kroenke, K., Spitzer, R. L., Williams, J. B. (2001). The PHQ‐9: validity of a brief depression severity measure. Journal of general internal medicine, 16(9), 606-613.

Lamers, F., Jonkers, C. C., Bosma, H., Penninx, B. W., Knottnerus, J. A., van Eijk, J. T. M. (2008). Summed score of the Patient Health Questionnaire-9 was a reliable and valid method for depression screening in chronically ill elderly patients. Journal of clinical epidemiology, 61(7), 679-687.

Löwe, B., Kroenke, K., Herzog, W., Gräfe, K. (2004). Measuring depression outcome with a brief self-report instrument: sensitivity to change of the Patient Health Questionnaire (PHQ-9). Journal of affective disorders, 81(1), 61-66.

Mitchell, A. J., Yadegarfar, M., Gill, J., Stubbs, B. (2016). Case finding and screening clinical utility of the Patient Health Questionnaire (PHQ-9 and PHQ-2) for depression in primary care: a diagnostic meta-analysis of 40 studies. BJPsych open, 2(2), 127-138.